Kao i nekolikih godina do sada, Novi Sad je i sinoć, obeležio prigodnim programima rođendan tragično preminulog, našeg a svetskog umetnika, Mitra Subotića-Sube. Pod pseudonimom Rex Ilusivii, ovaj korifej elektronske muzike iz vremena velike 23-milionske zemlje, štovan kao vrhunski muzički producent, inovator, kompozitor i instrumentalista, izučavalac jazz-a, etno-muzike Balkana i istočne Evrope, afro-brazilskih ritmova, te muzike starosedelaca Brazila, okupio je u povodu javnog preslušavanja albuma „In the Moon cage“, upriličenog u Zavodu za kulturu Vojvodine, veliki broj prijatelja, poznanika i poštovalaca, njegovog stvaralaštva, što je svakako jedno od mogućih ishodišta i konsekvenci koje govore u prilog teze o Subotićevom doprinosu našoj i svetskoj muzičkoj baštini. Jer upravo su Subini prijatelji i štovaoci, “glavni krivci“ za pronošenje njegovog estetičko -muzičkog creda i nakon 16 godina od njegovog tragičnog gubitka života u požaru u Sao Paolu, kako kod nas tako i u svetu, budući je Rex Ilusiviijev međunarodni ugled jednako nesporan (bivao je producentom i aranžerom na albumima muzičkih zvezda poput – Joao Parahybe, Cibelle, Katje B., Taciane, Edgara Scandurra, Ale Muniz, Mikija Harta, bubnjara grupe „Greatfull dead).
U periodu 80’tih i 90’tih godinam prošla veka, neki od najznačajnijih umetnika današnjice sa ovih prostora sarađivali su po brojnim osnovama sa Gringom Paulistom, kako su ga zvali Brazilci: od „La strade“, “Lune“, “Heroine“, Milana Mladenovića, Masima Savića, Margite Stefanović, Branke Parlić, grupe „Haustor“, “Oktobra 1864“, “Džakarte“ reditelja Jana Makana, Ištvana Lalića, Tibora Vajde, Harisa Pašovića, koreografkinje Nade Kokotović, Suki Džona, strip crtača Zorana Janjetova sa kojim je u ranoj mladosti sačinio kreativno – spiritualnu asocijaciju „Greta Farenheit“, pozorišne trupe „Promena“, itd… O značaju i uticaju Subinog dela, govori i činjenica da su njegovi prijatelji osnovali u Sao Paolu institut „SUBA“ pod pokroviteljstvom British Council-a čiji je zadatak čuvanje i negovanje kulturnih tradicija Brazila, a brojni su i omaži u vidu muzičkih izdanja, koreografskih i baletskih predstava, filmova koje su njegovi prijatelji od Njujorka preko Pariza, Brisela, Londona i Novog Sada uobličavali Kralju Iluzija u čast.
Sinoćno okupljanje u povodu obeležavanja Subotićevog rođendana, u Zavodu za kulturu Vojvodine, bilo je i prilika da se čuju neke neispričane i manje poznate skaske iz života Subinog, koje govorahu poet, konceptualist, kritičar i direktor Zavoda, Vladimir Kopicl i muzikolog i kritičar, Dušan Mihalek. Takođe, prisutni su bili u prilici da uživaju u muzici sa Subotićevog albuma „In the moon cage“ koji je nemački izdavač „Offen music“ objavio u vinilnom izdanju. Kao polazište za svoja istraživanja u elektronskoj muzici na ovom albumu, Suba je uzeo uspavanke i tradicionalne napeve jugoslovenskih naroda, a upravo za njega je i dobio nagradu UNESC-a koja mu je omogućila da započne radu Brazilu (odakle se seli nakon svoje „pariske faze“).
Dakako, prostorije Zavoda za kulturu Vojvodine bile su male da prime sve one koji su se želeli naći u „Mesečevom kavezu Kraljevih iluzija“, a međ Subistima bejasmo prepoznali i: kritičara i urednika Radio Novog Sada, Vitomira Simurdića, bubnjara Ivana Fecea-Firčija; pijanistkinju Branku Parlić; arhitektu Vladu Rakića; ekonomistu Srđana Grujića; slikare Aleksandra Čera, Ivana Karlvarisa i Dragana Jankova; strip crtača Zorana Janjetova; balerinu Aleksandru Ketig; rentijera Slavka Lukovića; advokata i timpanistu Uroša Šećerova; pevača Bilija Kinga; Rajka Božića; Anu Novaković; Veru Kopicl; Aleksandra Davića; Natašu Heror; vlasnike popularne „Lemijeve knjižare“ – Marijanu Radovanović i Milenka Vlaisavljevića; opersku pevačicu, dr Agotu Kovač -Vitkai; kompozitora, Ljubu Nikolića; Zorana Pantelića – Joku iz grupe „Apsolutno“; Silviju i Relju Dražić, te majku Subinu, izuzetnu humanistkinju i damu, Ružu Subotić i brojne druge.
Autor: Teodora Ž. Janković
Foto: Đ.Komlenski
