Generalnim urbanističkim planom grada do 2030. godine nisu predviđene značajne promene u izgledu Limana, Grbavice i Adamovićevog naselja. Ipak, u komšiluku će dobiti “Novi Sad na vodi”.
Ova novogradnja u delu Novog Sada koji obuhvata sadašnje Brodogradilište i kasarnu Mornarica sa okolinom je i najveća novina u celokupnom GUP-u. Osim toga, ona je i najspornija, jer je na nju upućeno mnoštvo primedbi.
Gradnja “Novog Sada na vodi” blisko je povezana i sa novim mostom preko Dunava, prvenstveno vijaduktom dugim gotovo kilometar, koji se pojavio u planovima pre dve-tri godine, iako je ranije bilo planirano da uspon na most kreće tek od Ribarca. Uz sve ovo, planirana je i marina, koja bi bila ispod novog mosta, u delu između Kameničke ade i Ribarca, uz obimne građevinske radove koji bi prekinuli vezu Šodroša sa Dunavom, dok bi se deo ade potopio kako bi bilo mesta za usidrenje čamaca.
U GUP-u se vidi da je u deo grada koji se proteže južno od Maksima Gorkog, Braće Ribnikar i Futoške, sve do Dunava, ucrtano ono što su urbanisti prethodnih godina unosili u niže urbanističke planove. Treba podsetiti i da su te niže planove, posebno onaj koji se odnosio na Liman, pratili protesti građana.
Novi GUP predviđa da su Limani, kao i Mali Liman, Grbavica i delovi Adamovićevog naselja, uz Bulevar Evrope i Cara Dušana, namenjeni višeporodičnom stanovanju. Kuće i vile zadržavaju se u većem delu Adamovićevog naselja, kao i u nekoliko ulica uz Vojvode Knićanina.
Iako visina zgrada prema GUP-u nije ograničena, spratnost od 18 do 20 spratova nije novina za Limane, jer takve zgrade već decenijama postoje u Iva Andrića. Međutim, nove koje se planiraju vezane su samo za “Novi Sad na vodi”, za prostor koji je u vlasništvu kompanije “Galens”, gde se na prostoru bivšeg Brodogradilišta i kasarne planira i dvadesetospratnica.
Prostor “Novog Sada na vodi” u prethodnom GUP-u je bio turističko-rekreativna zona i van zone odbrane od poplava, odnosno bio je van korita reke i van građevinske zone. Novim GUP-om je predviđeno da se nasip, kojim se Novi Sad brani od poplava, pomeri u korito Dunava i sagradi oko Kameničke ade i Brodogradilišta, tj. da se značajno poveća građevinska zona.
Na ovo je poslat najveći broj prigovora građana i organizacija, koji su svi redom odbijeni. U prigovorima je upozoravano da se ovim narušava još jedna zelena oaza u Novom Sadu, kao i odbrana grada od poplava, te da “Novi Sad na vodi” neće biti nikakav javni prostor, nego ograđeni stambeni kompleks. Nasuprot tome, gradske vlasti i urbanisti su istakli da ovaj projekat otvara “perspektive razvoja”, hidrološkim studijama ukazujući da izmeštanje nasipa neće ugroziti Novi Sad.
U ostalim delovima urbanističkog plana predviđena je niža spratnost, do osam etaža, dok se visina uz saobraćajnice bulevarskog tipa može podići naknadno. To će biti posebno vidljivo u delu sadašnje Depresije, na kraju Limana IV, uz planirani novi most, gde će “Galens” početi izgradnju objekata.
Prostori sadašnjeg Brodogradilišta i kasarne se u GUP-u navode kao “opštegradski centri”, a ne kao “zone stanovanje”, što je ostatak Limana i Grbavice. Glavna razlika je u tome što je i u samom GUP-u zona stanovanja ograničena na osam nadzemnih etaža, a za opštegradske centre nema ograničenja. Ovo je nešto već duže vreme kritikuje Društvo arhitekata Novog Sada, navodeći da opštegradski centri nisu u skladu sa zakonom, te da ih lokalna vlast koristi kako bi se ispunile želje investitora.
Limani, Grbavica, Adamovićevo naselje
Na Limanu, Grbavici i Adamovićevom naselju nema novina koje značajnije menjaju ove delove grada ili koje nisu od ranije predviđene. Mreža javnih ustanova ostaje ista i jedino se planira gradnja novih obrazovnih ustanova, pri čemu sada postoji izgrađena Baletska i Muzička škola, koje su već bile predviđene planovima.
Planira se pet novih vrtića, uz blok između Đorđa Magaraševića i Laze Načića, u Miše Dimitrijevića na mestu ranije policijske stanice, u bloku na uglu Braće Ribnikara i Miše Dimitrijevića, u Boška Buhe, na uglu Miloša Crnjanskog i 1.300 kaplara. U nacrtu plana koji je bio na javnom uvidu jedan vrtić je bio ucrtan i uz sam “Novi Sad na vodi”, između kasarne i ugla Balzakove i 1.300 kaplara. Međutim, ovog vrtića u usvojenom planu – nema.
Osnovne škole su planirane u bloku uz Đorđa Magaraševića i Laze Načića, pored planiranog vrtića, odnosno u Banovića Strahinje uz već postojeći vrtić. Treba dodati da se dozvoljavaju rekonstrukcije i dogradnje fakulteta u okviru Univerzitetskog grada, u zavisnosti od njihovih potreba.
U GUP-u se nije detaljisalo u vezi sa objektima kulture koji se planiraju u Kineskoj četvrti. U finalnoj verziji docrtana je lokacija za Muzej posvećen Raciji 1942. godine, koji će se izgraditi kraj Mosta slobode.
Kada su u pitanju sportski sadržaji, ubačen je predlog da se Šodroš uredi kako bi dobio veslačke staze, a da jedan deo bude i plaža. Nasuprot tome, deo oko bivšeg Neimara se i dalje vodi kao sportsko-turističko-rekreativna površina, ali je iz plana izbačen raniji predlog da na Bulevaru despota Stefana, nedaleko od Studentskih domova, bude izgrađen teniski centar.
Što se tiče zelenila, prema navodima gradskih vlasti, ono bi trebalo da se značajno poveća, ali se opet postavlja pitanje onoga šta je nacrtano na papiru i šta će građani dobiti u stvarnosti. Jedan od primera je da je već postojeća zelena površina kraj vrtića “Novosađanče” u Narodnog fronta sada i ucrtana kao zelena površine, dok je ranije na njoj planirana zgrada Poreske uprave, pa se nije tako vodilo.
Kada se govori o zelenilu za ovaj deo grada potrebno je da se pomenu Kamenička ada sa Šodrošom i Ribarskim ostrvom, zbog koji su građani pisali primedbe, ali i zbog kojih već tri meseca aktivisti kampuju na ovom Šodrošu, kako bi ga zaštitili od seče drveće zbog planiranje izgradnje mosta.
U GUP-u su sada veliki delovi ovog prostora ucrtani kao park-šuma i manje kao turističko-rekreativno-sportski sadržaji, uz crvenu zonu “Novog Sada na vodi” i pomeranje nasipa u korito Dunava. U prethodnom GUP-u je sve to bilo označeno kao turističko-rekreativno-sportski sadržaj van zone odbrane od poplava.
Iako vlast sada navodi da će GUP delove Kameničke ade, Šodroša i Ribarca, koji su ucrtani kao park, zaštiti, što nije bio slučaj u prethodnom, deo građana u to ne veruje, smatrajući da se nasip pomera kako bi se i ovaj deo pretvorio u građevinsku zonu. Ono što je izvesno jeste da će tek naredni potezi urbanista i gradske vlasti, uz usvajanje nižih planova regulacije, pokazati šta će zapravo biti sa ovim prostorom. Odnosno, da li će Novosađani biti u šumi sa drvećem ili kranovima?
Izvor: 021.rs
Foto: Google Earth
