U okviru stalnog programa “Sterijanskih susreta” sinoć je pred Sterijancima i pozorišnicima, dr Zoran Đerić, glodur časopisa “Scena” i izvršni direktor “Sterijinog pozorja” pokušao da osvetli teorijsko-empirijski, odnosno teatrološko-naučni rad, rediteljke Snježane Banović, koja je gošća našeg “velog mista” već neko vreme, budući da na sceni “Pozorišta mladih” postavlja komad “Enciklopedija izgubljenog vremena”, pisca i publiciste Slobodana Šnajdera.
Povod za razgovor sa interesantnom zagrebačkom teatrološkinjom, kolumnistkinjom i rediteljkom Banovićevom, imao je u njenoj bibliografiji, odnosno u zapaženim knjigama “Država i njeno kazalište” i “Kazalište krize”, koji predstavljaju i preokupacije u njenim naučno-teorijskim preokupacijama.
Kako je Đerić istakao u istoriji teatra na našim prostorima postoje teme koje su se dugi niz godina držale tabuima, a knjige i naučno-istraživački rad kakav je Banovićkin koji pokušava da osvetli period okupacije–odnosno delovanja teatra u periodu NDH i NOB jeste u tom smislu i pionirski i hrabar s obzirom na društveni kontekst vremena u kojem živimo.
“Pozorište je ogledalo svakog društva, a za sistematski sustav NDH, najveće nacionalno kazalište (HNK), imalo je prosvetiteljsku ulogu u promicanju poruka o novom preporodu hrvatske kulture i ja sam se trudila da kroz svoju disertaciju prikupim što više podataka o društvenom i organizacijskom aspektu tadašnjeg Hrvatskog državnog kazališta u Zagredu u periodu od 1941. do 1945. godine, a o tome kakve je to reakcije izazvalo u našem društvu, mislim da dovoljno govori činjenica da se na moj rad ne gleda blagonaklono ni iz pozicije tzv. lijeve odnosno desne intelektualno-teatarske misli,odnosno njenih predstavnika“, rekla je Snježana Banović.
Pozorišni i društveni život tadašnjeg Zagreba, je u Banovićkinim knjigama oslikan kroz niz nepoznatih sudbina ljudi zaposlenih u HNK (ali i Bele i Miroslava Krleže, Branka Gavele, itd…),koji su se na različite načine snalazili u totalitarnom režimu-od poslušnika koji su se priklanjali proklamovanom sistemu do onih koji su odlazili u partizane. U tom smislu, Banovićeva knjigu posvećuje četvorici nepodobnih za režim, mladih glumaca koji su za vreme NDH streljani zbog svojih uverenja.
Premijera
Banovićkina inscenacija “Enciklopedije izgubljenog vremena” po tekstu, pozorišnicima dobro znanog Slobodana Šnajdera (“Hrvatski Faust” nikad izveden u Zagrebu, ali ovacijama propraćen u Beogradu) svoju novosadsku premijeru imaće, u petak, 28. oktobra od 20 časova na Velikoj sceni Pozorišta mladih. Regionalne, “svakodnevne teme” poput nezaposlenosti, privatizacione pljačke, rasprodaje fabrika, tajkunizacije, bogobojažljivih (sve)moćnika pod okriljem Crkve, samo su neki od motiva, postavljeni kroz priču o tri generacije: radnika izgubljenih u tranzitivnim procesima, njihovoj deci izgubljenoj u kapitalističko-potrošačkoj ludnici rasprodaja, te nekim novim klincima-“facebook” revolucionarima koje će pokušati da nam dočaraju glumci: Vera Hrćan Ostojić, Zoran Andrejin, Saša Stojković, Jelica Gligorin, Ema Stojanović, Mia Radovanić, Slaven Došlo i drugi.
Autor: Teodora Ž. Janković
Foto: B.Lučić
