U ponedeljak, 7. oktobra, sa početkom u 19.00 sati biće održan razgovor o kritičkom prevodu knjige Laonika Halkokondila: Dokazi istorije (Prometej, Novi Sad, 2023).
U razgovoru učestvuju: Pavle Stanojević, dr Aleksandar Stojanović, dr Darko Krstić i Zoran Kolundžija
O delu Dokazi istorije
Dočekali smo da imamo dvojicu školovanih bogoslova koji su u Grčkoj doktorirali, besprekorno vladaju starogrčkim jezikom i koji su preveli delove važnog srednjovekovnog istorijskog spisa, a to su DOKAZI ISTORIJE Laonika Halkokondila, grčkog istoričara čije se delo poštuje u nauci.
Kao što su danas još uvek živi savremenici dešavanja 80-ih i 90-ih godina 20 veka i živo se sećaju tadašnjih događaja i prenose ih na sledeće generacije, tako i Halkokondil, koji je rođen 48 godina nakon Kosovskog boja, opisuje tu bitku kao najveću poznatu, a Miloša Obilića smatra najvećim junakom svih vremena.
Govoreći o narodima na teritoriji Vizantije, koju polako pokorava Turska, govori i o Srbima. Tu se srećemo sa terminom SRBI NAROD NAJSTARIJI koji je postao izraz koji kod nas služi za izrugivanje u javnom govoru sa ciljem da se eliminišu nacionalno ostrašćeni sagovornici. Tu počinje naše interesovanje i zanimanje za pitanje zašto u našem obrazovanju ne postoje makar dve-tri rečenice koja će, posle tvrdnje da su se Sloveni doselili na Balkan u šestom veku, navesti da postoje i drugačija mišljenja, pa i činjenice.
Nije nam namera da tvrdimo da su Srbi stariji od ameba, ali se trudimo da razumemo otkud srpski (slovenski) toponimi na Peloponezu, u Nemačkoj, otkud ih je Miloš Crnjanski beležio po Velikoj Britaniji.
Sad imamo priliku da iz prve ruke od dvojice ozbiljnih naučnika čujemo kako su oni doživeli ovaj spis, kako su ga prevodili, kako ga porede sa nedavno objavljenim engleskim izdanjem (Kaldellis, A., The Histories: Laonikos Chalkokondyles, Volumes I-II, Cambridge, Massachusetts/London, England 2014).
Rekli su o delu Dokazi istorije
Prevod Laonika Halkokondila Dokaza istorije u odlomcima i studija Darka Krstića i Aleksandra Stojanovića zaslužuju pažnju naučne i kulturne javnosti jer se odnose na jedno od važnijih dela istoriografije, delo uglednog vizantijskog hroničara i humaniste s kraja srednjeg veka.
Najviše jer se prevedeni odlomci odnose na srpsku istoriju viđenu očima grčkog istoričara i savremenika pokoravanja od strane azijatskih osvajača pravoslavne grčko-slovenske civilizacije na Balkanu. Prevod sa grčkog i studija bave se u prvom redu pisanjem Halkokondila o etnonimima negrčkog stanovništva Balkana za koje grčki pisci i istoričari po pravilu koriste anahronične nazive nasleđene iz antičke prošlosti. – dr Boško Bojović
“Neki od glavnih zaključaka Halkokondilovih “Dokaza istorijeˮ, dr Krstić i dr Stojanović vrlo jasno, koncizno, smelo i, što je najbitnije, utemljeno na izvornoj građi, govore o Kosovskom zavetu te opovrgavaju opšteprihvaćene u naučnopopularnom miljeu priče o Kosovskom mitu.
Vrlo hrabro, staloženim jezikom i uz poštovanje istorijske i filološke metodologije kolege Krstić i Stojanović upućuju na načine na koji su jezuiti menjali srpsku, odnosno tribalsku (ilirisku) istoriju, odnosno celokupnu slovensku istoriju. Najpogodniji trenutak je svakako bio period pod turskom vlašću kada Srbi nisu imali svoju državu niti uslove za nesmetano obrazovanje. Uz to, srpski rukopisi bili su spaljivani i uništavani zbog turskog zuluma, seoba i konstantih ratova. Kolege Krstić i Stojanović dokazuju na osnovu Halkokondilovih podataka vrlo dugo prisustvo slovenskog, odnosno srpskog življa na Peloponezu. Konačno, autori podvlače da su naučnoprihvaćeni “dokaziˮ o doseljavanju Slovena na Balkan krivotvoreni, netačni i naučno neodrživi. – dr Jasmina Šaranac Stamenković
Izvor: NS Hronika
Foto: Promo
