Spomen-zbirka Pavla Beljanskog iz Novog Sada, od 19. novembra 2015. do 10. januara 2016. godine predstaviće se u Umjetničkom paviljonu u Zagrebu, izložbom Kolekcija Pavla Beljanskog: biseri moderne. Izložba će biti otvorena u četvrtak, 19. novembra u 19 časova.
Postavkom Kolekcija Pavla Beljanskog: biseri moderne, do sada najobimnijim izložbenim poduhvatom Spomen-zbirke, prvi put u istoriji muzeja gotovo polovina kolekcije diplomate Pavla Beljanskog biće prikazana izvan Srbije, označavajući njen povratak na međunarodnu umetničku scenu. Umjetnički paviljon, kao mesto sagledavanja odabranih poglavlja iz likovne i kulturne sadašnjosti i prošlosti, logičan je izbor za prikazivanje kulturne baštine regiona. Autori izložbe su istoričari umetnosti dr Jasna Jovanov i dr Zvonko Maković.
U godini u kojoj se obeležava pet decenija od smrti Pavla Beljanskog (1892–1965), hrvatska publika će moći da vidi 80 odabranih umetničkih dela 30 autora zastupljenih u njegovoj kolekciji. Ovi umetnici pripadaju minhenskom krugu impresionista ili internacionalnom krugu Pariske škole.
Među njima su Nadežda Petrović, Milan Milovanović, Jovan Bijelić, Kosta Hakman, Petar Lubarda i mnogi drugi. Pojedini autori poput Petra Dobrovića, Save Šumanovića, Ivana Tabakovića, Milana Konjovića ili Ignjata Joba delovali su i u okviru zagrebačke likovne scene.
Izdvaja se najmarkantnija ličnost kulturnog života Zagreba i Hrvatske, slikar Vlaho Bukovac, koji je inicirao izgradnju Umjetničkog paviljona 1895. godine. Njegova slika Velika Iza (1882) zauzeće istaknuto mesto u postavci i ujedno naglasiti značaj za instituciju u kojoj se čuva – ona je bila ishodište za osnivanje Nagrade Spomen-zbirke Pavla Beljanskog za najbolji diplomski rad iz nacionalne istorije umetnosti.
Posebnu simboliku ima i delo Marina Tartalje Mladi diplomata (1923) svojevrsni lajt motiv izložbe, koje se smatra inicijalnim za oblikovanje jedne od najznačajnijih privatnih zbirki na prostoru bivše Jugoslavije.
Pojedina dela iz kolekcije i ranije su učestvovala na značajnim međunarodnim izložbama između dva svetska rata i retrospektivnim postavkama jugoslovenskog slikarstva posle Drugog svetskog rata.
Ova praksa nastavljena je do danas, te kolekcija kontinuirano dobija potvrdu svoje аntologijske vrednosti ukazujući na najviše domete, kosmopolitizam i evropski kontekst kulturnih zbivanja u regionu prve polovine XX veka.
Izložba je deo sveobuhvatnog projekta razmene izložbi između Srbije i Hrvatske: paralelno sa predstavljanjem kolekcije Pavla Beljanskog u Zagrebu, u Spomen-zbirci Pavla Beljanskog biće realizovana izložba Miroslav Kraljević i sledbenici iz zbirki Moderne galerije iz Zagreba, autora dr Zvonka Makovića (3. decembar 2015 – 21. februar 2016).
Ideja o međumuzejskoj saradnji institucija koje spadaju među najznačajnije nacionalne čuvare baštine važna je za kulturu obe zemlje, kako za sagledavanje kulturnih tokova u regionu tako i za celokupnu evropsku istoriju umetnosti.
Cilj autora obe izložbe je da se komparativnim pristupom sagleda i prikaže stvaralaštvo na jugoslovenskim prostorima između dva svetska rata.
Realizaciju projekta Kolekcija Pavla Beljanskog: biseri moderne su podržali Ministarstvo kulture i informisanja Republike Srbije, Pokrajinski Sekretarijat za kulturu i javno informisanje, Ministarstvo kulture Republike Hrvatske, Gradski ured za obrazovanje, kulturu i sport iz Zagreba, Nacionalni komitet ICOM-a Srbije i medijski pokrovitelji Color Press Group, RTV Srbije, RTV Vojvodine, Politika, Dnevnik, SeeCult, Art magazin, Breakfast i druge medijske kuće.
Tokom trajanja izložbe u Zagrebu publika će na različite načine moći da se upozna sa kolekcijom Pavla Beljanskog i institucijom u kojoj se ona čuva: kroz stručna tumačenja, filmske projekcije i preko različitih publikacija iz bogate izdavačke delatnosti.
Autor: Novosadska hronika
