Dom zdravlja “Novi Sad” u saradnji sa Gradskom upravom za zdravstvo sprovodi projekat: “Prevencija, prepoznavanje i tretman postpartalne depresije”. Planirano je da se, do kraja godine, održi 25 radionica u prostorijama škole za trudnice, u Gradskom centru za pronatalitetnu politiku (Almaška 4). Prva radionica održava se 6.10.2023. od 16 do 18 časova. Projekat je namenjen trudnicama u osmom mesecu trudnoće, budućim očevima, ali i svima onima koji žele da se bliže informišu o ovoj temi. Predavanja će držati dr Ljiljana Stanišić, specijalista ginekologije i akušerstva, i Nevena Studen, psiholog.
Depresija, nazvana bolešću modernog doba, ne bira godine života, pol i životni ciklus. Svojom učestalošću nameće se kao prioritetna tema mentalnog zdravlja. Kao psihijatrijska kategorija spada u grupu poremećaja raspoloženja koja je praćena promenom ukupnog nivoa aktivnosti i često je u vezi sa stresnim događajima i situacijama.
U odnosu na specifičnost perioda u kome se javlja i stresne okolnosti, izdvaja se postporođajna depresija (PPD). Postporođajna depresija je poremećaj raspoloženja koji se javlja nakon poroda, a kao odgovor na novonastale životne promene koje donosi rođenje deteta. Procenjuje se da pogađa oko 15% žena (porodilja). Navedeni procenat nije zanemarljiv kao ni činjenica da se o ovom problemu malo govori.
Postporođajna depresija se može javiti posle svake trudnoće (ne isključivo posle prve) kao i kod očeva (u manjem procentu). Poput ostalih depresija, prema intezitetu se deli na blagi, umereni i teški poremećaj raspoloženja. Potrebno je napraviti razliku između postporođajne depresije i stanja postporođajne tuge, poznatog pod nazivom baby blues.
Baby blues je stanje pomešanih osećaja velike sreće i neodređene tuge, zabrinutosti i iscrpljenosti koje prolazi spontano do dve nedelje nakon poroda. Simptomi PPD traju duže, intenzivniji su i ne prolaze spontano. Iako se PPD javlja najčešće u periodu prve nedelje do mesec dana nakon porođaja, dijagnoza se postavlja i tokom cele prve godine nakon poroda.
Najčešći simptomi postporođajne depresije su: plačljivost, tuga, nagle promene raspoloženja, otežana koncentracija, anksioznost, problem sa spavanjem i apetitom, povlačenje, negativne misli, iritabilnost, iscrpljenost, gubitak interesovanja, osećaj zarobljenosti, gubitka kontrole, krivice, sumnja i strahovi vezano za brigu o bebi.
O samom uzroku depresije se ne bi moglo sa isključivošću i konkretnošću govoriti, ali se pretpostavlja da se grupišu i kombinuju hormonalne promene, fizički, emocionalni, genetski i društveni faktori. Prioritet za razmišljanje i delovanje nad uzrocima imaju rizici za pojavu PPD. Najčešći rizici su prenatalna depresija i anksioznost, istorija depresivnih epizoda, baby blues, skorašnji stresni događaji, nisko samopouzdanje, odsustvo partnerske i socijalne podrške, traumatični porođaj, zdravstveni problem novorođenčeta, loš socioekonomski status, neželjena trudnoća.
Iako se o njima nerado govori, posledice postporođajne depresije su značajne.
Prolongiranje i produbljivanje depresivne krize može da uvede u stanje ozbiljne kliničke depresije koja sa svojom simptomatologijom značajno narušava kvalitet života kako majke tako i deteta i zahteva ozbiljniji terapijski tretman. Nedijagnostikovana i nelečena depresija može da preraste i u ozbiljniju psihijatrijsku kategoriju, postporođajnu psihozu.
Posledice koje se direktno tiču deteta odnose se na redukovanu interakciju majke i bebe u smislu nedostatka pažnje, odsustvo dodira kao i vokalne i vizuelne komunikacije, što narušava ravnotežu i spokoj deteta, otežava i remeti adekvatan razvoj.
Pored odnosa majke i deteta trpe i partnerski odnos, te porodica kao sistem. Upoznati se sa simptomima, uzrocima i rizicima postporođajne depresije od velikog je značaja kako za društvenu zajednicu koja pruža psihosocijalnu pomoć, tako i za buduće roditelje i njima bliske osobe kako bi se učestalost poremećaja i posledice smanjile.
Izvor: rtv.rs
Foto: Ilustracija/Pixabay
