Velikom retrospektivnom izložbom “BranDo-posle 44 godine”, znameniti dizajner, profesor Akademije umetnosti i jedan od umetnika tzv. “novosadske škole kulturnog plakata”, Branislav Bane Dobanovački, obeležio je svoj bezmalo poluvekovni rad u ovom polju umetničkog iskazivanja,upriličenoj u dupke punom Muzeju savremene umetnosti Vojvodine (MSUV).
Stasavajući i formirajući svoj izraz,naporedo sa kolegama Božom Đurđevićem, Laslom Kapitanjijem, Atilom Černikom, Ferencom Baratom, Slobodanom Kuzmanović-Kuzom, Doru Bosiokom, Dragoslavom Višekrunom, Boškom Ševom, Raduletom Boškovićem, Robertom Žemberijem, Slobodanom Batom Nedeljkovićem, te Miodragom Mišom Nedeljkovićem, Branislav Dobanovački je sedamdesetih i osamdesetih godina prošlog veka, prošavši ceo “proizvodni proces” (od formalnog školovanja, preko akademskog usavršavanja u naučnoj delatnosti, te rada u izdavačkim i štamparskim organizacijama, obaveznog boravka u inostranstvu (Njujork!), do pedagoške karijere), jedan od utemeljitelja i pionira “Novosadske škole kulturnog plakata” koja je ovu grafičku disciplinu svojim delovanjem promovisala i utkala u temelje savremenih umetničkih praksi ne samo na teritoriji varoši i regiona, dočim u eksjugoslovenskim promerima.
Impozantna profesionalna biografija Dobanovačkog govori u prilog ovoj tezi, i etablira novosadski plakat u rang evropskih okvira budući je ovaj autor dobitnik preko trideset nagrada na javnim i pozivnim jugoslovenskim konkursima za grafički dizajn plakata i znakova, te priznanja poput “Zlatne formene”, nagrade Novosadskog salona (za grafički dizajn gramofonskih ploča i pratećeg propagandnog materijala).
Njegovi radovi se nalaze u brojnim kolekcijama poput: MSUV, Pozorišnog muzeja Vojvodine, Istorijskog muzeja Srbije, Biblioteke Matice srpske, Sterijinog pozorja, Muzičke omladine Novog Sada, Muzeja suvremene umjetnosti, Izraelskog muzeja, Umetničke kolekcije Akademije umetnosti u Kanadi, Kolekcije umetničke škole iz Štutgarta, Fondacije Bijenala plakata iz Finske, Meksika, Japana, Danske, itd…
Otvarajući izložbu, autor kataloga i svojevrsne monografije, kustos, Vladimir Mitrović je napominjući da su se autor i on, prilikom postvke odlučili da pokušaju da daju presek u tri segmenta umetnikovog rada-angažovanog političkog plakata; znakova, ilustracija i ambalaže, te ostalih primera primenjenog grafičkog dizajna, rekao je među ostalim:
– Ova izložba je svojevrsna rekapitulacija umetničkog i dizajnerskog stvaralaštva Branislava Dobanovačkog i prikazuje sve segmente njegovog bogatog grafičkog opusa.Izložba se sastoji od velikog broja plakata (144!) iz različitih oblasti i vremena nastanka (1971-2004) uz nekoliko nacrta za plakate, kao i sasvim nove serije plakata nastale poslednjih nekoliko godina, kroz koju Dobanovački nastavlja svoj istraživački postupak,ovog puta dublje zagledan u samu poruku gde plakat postaje istinski umetnički stav o velikim ljudskim temama – veli Mitrović.
Veličanstvenost brutalizma i umetnička pokora pred sećanjima, istorijom, emocijama, disciplinom, znakom, multivalentnošću, metaforom, primamljivim sokovima i mladalačkim ushićenjem, životnom mudrošću i odmerenošću, ukomponovanim sa elektronski kreiranim slikama i znakovnim sistemima u herojski i originalni plakat, jesu odlike, koje po istoričaru umetnosti, Siniši Vidakoviću odlikuju poetiku stvaralaštva našeg BranDa.
I zaista, sinoć je u susret “stazama, licima i predelima”, herojskog plakata Branislava Dobanovačkog (uz heroinu Bogdanku Poznanović jedan od inicijatora novosadske Katedre za grafičke komunikacije pri Akademiji umetnosti) pristigao vasceli umetnički i društveni Novi Sad, međ’ kojima prepoznasmo i: Branku Janković –Knežević i Abija Kneževića; familiju Adžić – Nadu, Dragoljuba i Aleksandra; akademika Zorana Ostojića; dekana AU, Sinišu Bokana; štampara Mihajla Stojkova i suprugu mu Dubravku; pijanistkinju Branku Parlić; sekretara Muzičke omladine Novog Sada, Milana Radulovića; bivšeg gradskog ministra kulture i slikara, Radovana Jokića; istražnog sudiju, Svetlanu Tomić-Jokić; Slobodana Bodulića; Petra Ćurčića i Veru Zarić; arhitekte Vladu Rakića i Gordanu Đilas; Gigu Đuragića i Ivana Karlavarisa; Maju Erdeljanin i Danijela Babića; zamenicu direktora Muzičke škole i muzikologa, Danijelu Kličković; Radu Čupić, Gordanu Šijački; Boška Ševu, Milana Kešelja; Darka Vukovića; Nadu Zorić; istoričare umetnosti- Lidiju Srebotnjak, Ljiljanu Lazić, Goranku Vukadinović, Nebojšu Milenkovića; forenzičarku Katarinu Štajnic Ristić; i brojne druge. Kao i u nepisanim holivudskim pravilima, odnosa prema vedetama, BranDu je nemoguće odoleti!
Autor: Teodora Ž. Janković
Foto: M. Ercegović i V.Rakić
