Novosađanima dobro poznata Kineska četvrt, u kojoj su svojevremeno radile fabrike, radionice, gvožđare… zameniće Kreativni distrikt, koji će očuvati duh industrijskog nasleđa i buduće Evropske prestonice kulture.
Kako saznajemo u Fondaciji “Novi Sad 2021”, prostor koji baštini 100 godina dugu istoriju industrijskog i zanatskog nasleđa na 11.000 kvadrata uveliko daje rezultate i obrise budućeg novosadskog centra savremenog stvaralaštva, smeštenog kraj Dunava. Od sedam velikih prostora za organizaciju i realizaciju različitih vrsta događaja, do manjih, u koje će ponovo ući umetnici ali i novi korisnici, Distrikt na Velikom Limanu obuhvata 12 objekata. Time je, kako pojašnjavaju u Fondaciji, predstavljen model za obnovu i očuvanje industrijskog nasleđa, ne samo u Novom Sadu, nego i u drugim delovima Srbije. U Kineskoj četvrti do sada su završeni: trotoari, fasade, biciklističke staze, kao i osvetljenje, parking objekti su rekonstruisani u duhu industrijskog nasleđa, a svemu je prethodila nova vodovodna i kanalizaciona mreža.
Ideja o pretvaranju napuštene i nebezbedne zone u Kreativni distrikt dobila je, kako dalje pojašnjavaju, zamah kada je Novi Sad proglašen Evropskom prestonicom kulture za 2021. godinu (zbog pandemije koronavirusa, godina titule promerena je na 2022. godinu).
– Sačuvali smo, sada obnavljamo, a posle ćemo i razvijati arhitektonsko i industrijsko nasleđe bivšeg industrijskog kompleksa “Braća Kramer”, odnosno “Petar Drapšin” – kaže direktor Fondacije “Novi Sad 2021 – Evropska prestonica kulture” Nemanja Milenković. – Zahvaljujući tome, otkrili smo jedan vek zaboravljenu, a toliko uzbudljivu istoriju, pa i ime Velikog Limana. Čak i sa onima koji su bili najviše protiv, sada zajedno gradimo i razvijamo novu priču – priču savremenog centra kulturno-umetničke produkcije i savremenog stvaralaštva. Time je pobedila kultura dijaloga, potvrdivši da su otvorenost i demokratičnost, iako spori procesi, svakako svrsishodniji i dalekosežniji za naš grad, ali i društvo u celini. Sva ulaganja u istraživanja, fokus grupe, ankete, serije dijaloga… pokazali su prednost u donošenju odluka zasnovanih na činjenicima, a ne na subjektivnim utiscima. Pre dve godine sve ovo je delovalo nemoguće, a evo već sada taj prostor, iako još nije završen, postaje bezbedniji i pristupačniji.
Začetak ovog novog modela bio je vidljiv, kažu u Fondaciji, i tokom svečanog otvaranja prošlogodišnjeg “Kaleidoskopa kulture”, koji je kroz programe stavio akcenat na spajanje industrijskog nasleđa i savremenog stvaralaštva. Time se već sada i pre završteka radova, kako dalje pojašnjavaju, otvaraju nove prilike za umetnike, koji su prošle godine bili inspirisani upravo ovim prostorom, a publika se postepeno upoznaje i navikava na novu lokaciju, koja će biti prostor za različite sadržaje i nakon godina titule.
Grad Novi Sad je, u okviru pripreme za godinu titule evropske prestonice kulture, kroz infrastrukturne projekte postavio nove prakse očuvanja arhitektonskog nasleđa, koja obnovom započinje nov život i stavlja sve to na raspolaganje građanima. Utoliko je važnije, kako pojašnjavaju u Fondaciji, istaći jedinstveni model kulture u čitavom regionu – reč je o mreži kulturnih stanica, čije su prve članice Eđšeg i Svilara, otvorene pre dve godine. Dva veoma značajna gradska objekta – nekadašnji prostor streljane, obnovljen posle 10 godina, i nekadašnja fabrika svile, obnovljena posle skoro dva veka.
Pored Petrovaradinske tvrđave, Almaškog kraja, centra grada i kulturnih stanica, prostor Velikog Limana jedan je od pet kulturnih središta Novog Sada, mapiranih kako bi se istakli kulturni, istorijski, a samim tim i turistički potencijali grada. Kulturna stanica OPENS je nedavno predstavljena kao dobar primer savremene arhitekture u Vojvodini na gostujućoj izložbi u Ljubljani, koja je deo velike tradicionalne bijenalne izložbe Društva arhitekata Ljubljane, pod nazivom “Arhitektura inventura 2018-2020”.
Uz to, Novi Sad je, kako kažu u Fondaciji, prvi put u svojoj istoriji dobio Gradsku koncertnu dvoranu, a Muzička i Baletska škola dobile su svoje stalno prebivalište nakon 100, odnosno 70 godina, dok se Podgrađe Petrovaradinske tvrđave obnavlja nakon gotovo 300 godina. Novi prostor za nove programe kreiraju se, takođe, i kroz pojekat “Nova mesta – Mikrogranting”, gde građani, kao najbolji poznavaoci potreba lokalne zajednice, dobijaju priliku da širom grada urede male javne površine.
Izvor: Dnevnik
Foto: Wikipedia
