U Kulturnom centru Vojvodine “Miloš Crnjanski” u 12 časova biće otvorena izložba “Vasko Popa – Daleko u nama” u izdanju Biblioteke grada Beograda i predstavljen zbornik “Sazvežđa Vaska Pope” prof. dr Mihajla Pantića, čime će biti obeležen Svetski dan poezije, 21. marta.
U programu će učestvovati: mr Nenad Šaponja, direktor Kulturnog centra Vojvodine “Miloš Crnjanski”, Jasmina Ninkov, direktorka Biblioteke grada Beograda, Bojan Kundačina, urednik izložbe, Marjan Marinković, urednik izložbe, prof. dr Mihajlo Pantić, priređivač zbornika, Sonja Damjanović, prvakinja Drame Srpskog narodnog pozorišta.
Izložba je nastala u sklopu obeležavanja stogodišnjice rođenja najznačajnijeg i najprevođenijeg modernog srpskog pesnika Vaska Pope (1922–1991) i fokusirana je na njegovo stvaralaštvo. Izložba vizuelno pristupa Popinom delu na jedan inovativan način. Čine je 23 panoa velikog formata, prevashodno kružnog oblika, koji asociraju na čuvene Popine simbolične krugove. Na panoima su prikazani odlomci iz najznačajnijih tekstova posvećenih Popinom stvaralaštvu: odabrane Popine pesme koje oslikavaju njegovu poetiku, fotografije, crteži, rukopisi i druga građa.
Zahvaljujući Arhivu SANU u kom se nalazi zaostavština Vaska Pope, u izložbu su uključeni i arhivski materijali koji do sada nisu bili dostupni široj javnosti. Izložbu prati obiman katalog.
Ciklus “Daleko u nama” pripada “Kori”, prvoj zbirci pesama Vaska Pope, i ujedno je, kao poslednji ciklus, zatvara. Pesme iz ovog ciklusa nastajale su u periodu od 1943. do 1951. godine i među njima su neke od prvih Popinih pesama. Prema prvoj pesnikovoj zamisli, koju je kasnije preinačio, pesme iz ciklusa “Daleko u nama” trebalo je da otvore pomenutu zbirku. Pesme iz tog ciklusa i tematski zauzimaju posebno mesto u “Kori”; one se razlikuju od pesama iz Popinih potonjih zbirki, sve do zbirki “Kuća nasred druma”, “Živo meso” i “Rez”, u kojima se pesnik vraća ličnijoj tematici, poput one u ciklusu “Daleko u nama”.
Tako posmatrano, imamo jednu zaokruženost u Popinom stvaralaštvu od prvih pesama do poslednjih zbirki pesama. Sa druge strane, pesme iz
“Nepočin-polja”, “Sporednog neba”, “Uspravne zemlje” i “Vučje soli” bave se temama iz slovenske mitologije, srpskog srednjovekovlja i folklora, ponirući u alhemiju i koristeći bogat sloj simbola i arhetipova ‒ sve to čini nešto što je daleko u nama.
Popina poezija je još za pesnikovog života imala izuzetnu recepciju, kontinuirano aktivnu do današnjih dana. Njoj su posvećivane zasebne knjige, doktorske disertacije, zbornici radova, brojni ogledi i kritike u časopisima. Popa je jedan od retkih naših pesnika koji je nosio auru svetske slave, čiji su stihovi prevođeni i čitani na svim meridijanima. O svojim pesmama Popa je govorio malo, ali su zato o njima pisali, ne samo proučavaoci književnosti već, što nije čest slučaj, i mnogi veliki pesnici – Oktavio Paz, Ted Hjuz, Čarls Simić, Miodrag Pavlović, Stevan Raičković, Josif Brodski…
Za ovu izložbu odabrani su sažeti izvodi iz obilja postojećih tekstova o Popinoj poeziji i trima antologijama koje je priredio, a koje su nesumnjivo značajne za razumevanje njegove poetike. Tu je i izbor iz same Popine poezije, kao slika u malom njegovog stvaralačkog opusa. Sve ovo u nadi da se supstancijalno može naći u fragmentu, da se na osnovu svojstava vode u čaši može objasniti, ili makar naslutiti, more iz koje je zahvaćena.
Zbornik “Sazvežđe Vaska Pope” je, u okviru renomirane edicije “Vrhovi”, priredio naš ugledni pisac, urednik i univerzitetski profesor Mihajlo Pantić.
Knjiga sadrži Popine autopoetičke priloge i odabrane stihove, kao i tekstove renomiranih stvaralaca koji govore o pesnikovom odnosu sa najznačajnijim piscima i intelektualcima njegovog doba i daje autentičan prikaz Vaska Pope u društvenom i istorijskom kontekstu u kom je stvarao.
Među autorima tekstova nalaze se: Čarls Simić, Predrag Palavestra, Muharem Pervić, Žarko Rošulj, Miodrag Popović, Jovica Aćin, Borislav Radović, Aleksandar Petrov, Mihajlo Pantić…
Na kraju zbornika priređen je album fotografija iz značajnih momenata pesnikovog života.
Izvor: RTV.rs, Kulturni centar Vojvodine “Miloš Crnjanski”
Foto: Kulturni centar Vojvodine “Miloš Crnjanski”, sanu.ac.rs
