Tribina “Karađorđe i Srpska revolucija 1804. godine – rađanje slobode” održaće se u ponedeljak, 26. februara u Klubu “Tribina mladih” Kulturnog centra Novog Sada.
U periodu kapitalizacije rezultata Velike francuske revolucije, odnosno u poslednjoj fazi njene povesnice, a nakon završetka Konzulata i uspostavljanja Napoleonovog Prvog francuskog carstva 1804. godine, dakle u vreme punog zamaha epohalnih društveno-političkih promena koje su zauvek zbrisale „evropsko srednjovekovlje“ i najavile kraj feudalnog poretka u svim, pa i najzabačenijim kucima „Stare dame“, u jednom takvom kutku (prema shvatanjima ondašnjih dominatnih pravaca evropske političke filosofije), na najsevernijim obodima, već preživele Otomanske imperije, izbio je veliki požar socijalne i nacionalne revolucije, koji se, mada izrazito posredno, može dovesti i u vezu sa određenim tokovima „buržoaskog revolucionarnog vrenja“ nastalog u Francuskoj i drugim delovima Evrope u periodu posle 1789. godine. Navedeni „požar revolucije“ izmenio je političku mapu Kontinenta, a među pripadnike „porodice evropskih naroda“ vratio je do tada u mnogome zaboravljeni, ali slavni srpski etnos. Na pravoslavni hrišćanski praznik Sretenja Gospodnjeg 15. februara 1804. godine, „razbuđena svest“ srpskog naroda u tadašnjem Beogradskom pašaluku pokrenula je narodni bunt protiv nezapamćenog terora turske dahijske vlasti nad hrišćanskim stanovništvom, koji je u istoriografiji ostao upamćen po imenu Prvi srpski ustanak. Početak i prve godine Ustanka imali su izražen socijalni karakter sa veoma malim brojem zahteva usmerenih u pravcu zaštite određenih „nacionalno-političkih“ prava srpskog etničkog kolektiviteta, da bi se u drugoj fazi Bune, od 1805. godine, lokalni revolt srpskog naroda i njegovih političkih i socijalnih elita preobrazio u istinski, evropski revolucionarni pokret, u kome je „rođena sloboda“ etnosa i izgrađen nacionalno i politički integrišući, duhovni i idejni segment opšteg nacionalnog „rizorđementa“ vaskolikog srpstva. Svojim ličnim primerom požrtvovanja, vojnostrategijske spretnosti, neustrašivosti i vizionarstva, Đorđe Petrović Karađorđe, vožd Ustanka, „utisnuo je“ svoj večni „personalni pečat“ u fundament nacionalne ideje, prema kojoj su sloboda i dostojanstvo pojedinca i naroda najviši ideali i vrednosti razuma evropskog bića, bez kojih postaje nemoguće ostvariti težnju savremenog čoveka da život uskladi sa civilizacijskim dometima demokratski i građanski ustrojenog modernog društva. Ličnost Karađorđa nadživela je sve izazove zaborava i do današnjih dana trajno je obeležila jedan od najznačajnih odseka istorije srpskog etnosa, koji je sudbinu istog postavio u kontekst sagledavanja Srpske revolucije sa početka XIX veka i uskrsnuća srpske države nakon bezmalo četiri i po stoleća od propasti srednjovekovne Srpske despotovine 1459. godine, kao važnog „udeonog kamena“ u izgradnji autohtonog srpskog nacionalnog identiteta. U okviru predstojećih razgovora na Tribini mladih Kulturnog centra Novog Sada pokušaćemo da „osvetlimo“ najvažnije uzroke i istorijske uslove koji su uticali na pokretanje Srpske revolucije, kao i da ustanovimo organsku vezu iste sa biografijom vožda Karađorđa i njegove uloge u izgradnji moderne srpske države.
Autor i predavač je msr Srđan Graovac.
Predavanje će početi u 19 časova.
Izvor i foto: KCNS
