Petrovaradinska tvrđava se nalazi u Novom Sadu, Srbiji, u mestu Petrovaradin na obali Dunava i obroncima Fruške gore.
Kamen temeljac je položio austrijski princ Kroj. Izgradnja tvrđave, po projektu francuskog vojnog arhitekte Sebastijana Vobana, trajala je punih 88 godina, sve do 1780. Izgradnju su vodili austrijski vojni arhitekti.
Tvrđava je izgrađena na 112 hektara, na uzvišenju koje dominira okolinom. Bila je neosvojiva za ondašnju ratnu tehniku i već tada je dobila naziv Gibraltar na Dunavu. Kao isključivo vojni objekat, Petrovaradinska tvrđava služila je sve do 1948. godine.
Pod zaštitu države stavljena je 1951. godine, od kada predstavlja kulturni i turistički objekat. Pored muzeja, arhiva i niza umetničkih ateljea, poslednjih godina na Petrovaradinskoj tvrđavi održava se muzički festival “Exit”.
Legende Petrovaradinske tvrdjave
Najpoznatija legenda koja je vezana za Petrovaradinsku tvrđavu je ona o “ali”. Navodno u njenim podzemnim hodnicima živi velika zmija-ala koja davi sve one koji bi u tim hodnicima zalutali. Ova legenda se potkrepljuje i narodnom pesmom “Kad je ala vojnika zaklala”, koja se pevala na ovim prostorima. Legenda je nastala tako što je za vrema kraljevine Jugoslavije neki podoficir rodom iz Crne Gore u svađi ubio svog zemljaka, pa da ne bi došlo do krvne osvete, porodici ubijenog je javljeno da je on greškom uhapšen i zatvoren u podzemlje Tvrđave, odakle je pokušao da pobegne, ali je naišao na neman koja ga je udavila.
Druga legenda vezana je za bitku nazvanu “Varadinski rat” koju je izvojevao Eugen Savojski, nad daleko brojnijom turskom vojskom. Po njoj, uoči bitke, Eugen Savojski je usnio Majku Božiju, koja mu je predskazala da će pobediti neprijatelja. Kasnije je na mestu velike bitke, u znak zahvalnosti, izgrađena crkva Blažene Device Marije (današnja crkva na Tekijama), sa njenom ikonom, koju je crkvi poklonio Eugen Savojski. Zanimljivo je i to da je na kupoli crkve postavljen krst iznad polumeseca kao simbol pobede hrišćanstva nad islamom.
Postoji još jedna legenda vezana za “Varadinski rat”. Po njoj se na dan bitke, dan Snežne Gospe, digla strahovita oluja, koja je izazvala pad jutarnje temperature, pao je sneg i turska vojska se smrzla. Ovo je veoma uticalo na ishod bitke: princ Eugen Savojski je iskoristio vremensku nepogodu i po najcrnjoj noći je prišao Turcima iza leđa.
Interesantna je činjenica da francuski vojni arhitekta, Sebastijan Voban, nije nikada posetio Petrovaradinsku tvrđavu, iako je ona građena po njegovom planu!
Među mnogobrojnim zanimljivostima koje su vezane za Petrovaradinsku tvrđavu je i ona po kojoj je Tvrđava jedno vreme u XIII veku bila u rukama srpskog kralja Dragutina, iz dinastije Nemanjića.
On se naziva “Sremskim kraljem” jer je oženivši se mađarskom princezom, od svoje tašte u miraz, dobio Srem, Mačvu i deo Bosne, pa je verovatno u tom periodu Petrovaradinska tvrđava bila u okviru njegove države.
Autor: Novosadska hronika
