Crkva imena Marijinog u centru Novog Sada, s neogotičkom arhitekturom, ostavljala je veoma snažan utisak na sugrađane, koji su je s dubokim poštovanjem nazvali katedrala. Taj naziv nije adekvatan jer su katedrale crkve pri kojima je sedište biskupa, a on u ovom slučaju rezidira u Subotici. Zahvaljujući prečasnom Janošu Strikoviću, moguće je rekonstruisati istorijat te velelepne građevine.
U starim spisima zabeleženo je da je na mestu današnje Katoličke porte u tadašnjem Petrovaradinu još 1100. godine postojala crkva oko koje je bilo groblje. Taj hram je, zajedno s čitavim Petrovaradinom, uništen za vreme tatarske najezde u 13. veku. Posle toga je razorena varoš obnovljena, a u njoj je ubrzo podignuta nova crkva. Obnovljeno naselje, u kojem su zbog blizine Dunava priređivani vašari, nazvano je Vašaroš Varad. Zajedno s drugom katoličkom crkvom, uništili su ga Turci 1526. godine.
Po sklapanju Karlovačkog mira, 1699. godine, taj kraj konačno je oslobođen turskih pustošenja, a u Petrovaradinskom Šancu je 1702. godine privremeno uređena Rimokatolička crkvena opština. Nova crkva, oko koje je bilo groblje, sagrađena je 1719. godine na mestu današnje porte. Posvećena je Pomoćnici hrišćana Mariji, kao spomen na tursko opsedanje Beča, 12. septembra 1686. godine, kada su branitelji u pomoć prizivali Bogorodicu. Kasnije je hram nazvan imenom Marijinim, po prazniku koji se slavi 12. septembra.
Glavni ulaz u crkvu nalazi se naspram Gradske kuće.
U crkvi ima četiri oltara. Glavni je u apsidi gde je velika slika Majke Božije, sa ugarskim kraljevima i svetiteljima Ištvanom (Stefanom) i Laslom (Ladislavom). U drvetu je rezan lik Boga Oca sa trougaonim nimbom i anđelima, a ispod su likovi jevanđelista i motivi iz Biblije. Levo od apside je oltar Uskrsnuća Isusova sa figurama u drvetu svetih Petra i Pavla. Levo je oltar Uskrsnuća Isusova, a desno, četvrti oltar posvećen je Hristovom grobu. Treći oltar je posvećen sv. Florijanu, zaštitniku vatrogasaca, tu su u drvetu izgrađene figure svetih Emerika i Elizabete, a tu je i slika sv. Porodice. Oltar sv. Florijana Četvrti oltar smešten je ispod hora i posvećen je Hristovom grobu sa figurama četiri anđela. Skulpture na svim oltarima su kolorisane ili su rađene u imitaciji kamena (mramorizacija). Na desnom podužnom zidu ispod hora je slika Majke Božije sa Hristom. Na glavama su im srebrne krune, a po površini ikone okačeni su metalni znakovi zahvalnosti. Levo: XII slika stradanja Isusovih; desno propovedaonica. Uz prvi levi stub ispred apside nalazi se propovedaonica sa likom Hrista u visokom reljefu i likovima čuvenih katoličkih propovednika (Avgustina, Jeronima, Grgura i dr.). Na zidovima broda, ispod prozora, smešeno je 14 monumentalnih postaja – Kalvarije, rad tirolske škole. Uz njih su u brodu figure Bogorodice, Srca Isusova, sv. Franje Ksaverskog, sv. Antuna. U hramu se nalaze i četiri ispovedaonice, kao i mermerna krstionica.
Autor: upoznajsrbiju
Foto: Fejsbuk, Stare fotografije Novog Sada
